Fichier audio : téléchargez Flash pour écouter.
44è Leçon chronique élection KIKONGO
” Inki ba ke bokila campagne électorale officielle mpe campagne électorale na inda na yau ? ”
*Na ntwala ya kupesa mvutu na kiuvu yai beto zabisa ti, kupona ikele kisalu ya bantu ya insi fwana kusola ntwadisi na bau, na bisalu nionso me tala politique, munkita mpe luzingu ya konso kilumbu.Kupona ikele tangu ina bantu ke monisa luzolo mpe mabanza na bau na kubaka lukanu.Kupona ikele mpe tangu ya kuyuvuza kangu ya insi ya mvimba sambu bau tuba nani ba me zola kupona sambu na kutwadisa bau mpe ba nsiku ta twadisa insi na bau. Mutindu troisième République na RDC. Kupona fwana salama na muntu yandi mosi, bau leda tinda muntu ve, muntu mpe lenda pona ve na kisika ya muntu ya kaka ata kutinda yau na mukanda.
Sambu na kupesa mvutu na kiuvu na nge ya kuzaba inki ba ke bokila campagne électorale, beto lenda tuba ti, yau ikele tangu ke salama bisalu ya kupona. Na tangu ina,bimvuka ya politique mpe bantu ke zola kunuanina kimfumu, ke sala ina ba ke bokila <> yau zola tuba , ba ke sala nionso sambu bantu kupona bau mpe bau kuzua ba ndinga mingi kuluta. Kansi yau ikele mbote, beto zabisa ti, luswaswanu kele kati ya ina ba ke bokila campagne électorale officielle mpe campagne électorale na ida na yau.
Campagne électorale officielle ikele tangu ina bantu ke nuanina kimfumu to ba candidats ke luta na ba inzo ya kumwangisa nsangu mutindu ba radios, télévision mpe ina ya ba nsangu ya kusonika, to presse écrite. Tangu ina ba ke landilaka yau mbote kulandana na nsiku ke tala mambu mpe bisalu ya kupona to loi électorale. Candidats nionso fwana kubaka tangu mutindu mosi na ba inzo ya kumwangisa ba nsangu. Na République Démocratique ya Congo, kele Haute autorité des médias ya bana ya congo nde kele na kiyaka ya kulandila sambu ti ba nsiku ina nionso sambu yau kuzitisama.
Kulandana na ndonga makumi zole na nana ya nsiku 06 / 006 ya salamaka na bilumbu ivua ngonda ya tatu na mvula beto ikele,ke bongisa kuponama ya mfumu ya insi, ba ntumwa ya kangu,na insi, na bizunga, ba mbanza ti na ba localité,na kati ya insi mvimba ya République Démocratique ya Congo ,ke tuba ti, campagne electorale officille fwana kubanda bilumbu kamumi tatu na ntwala ya kupona mpe yau ke manisa kilumbu mosi na ntwala ya kuyandika kupona.
Sambu na kutuba mbote, campagne électorale ke yandika na bilumbu makumi zole na ivua ya ngonda ya sambanu to 29 juin 2006 mpe yau ke manisa na bilumbu makumi zole na nana nrna sambwadi to le 29 juillet 2006.
campagne électorale na inda na yau ya zola tuba tangu ina bimvuka ya politique to bantu ke nuanina kimfumu ke sosa kukimonisa na kangu,kumonisa mabanza na bau mpe manaka ba ikele na yau sambu na kangu mpe ya kutwadisa na yau insi. Tangu ina ba ke landilaka yau ve na nsiku ya kupona. Kansi mambu nionso me bongisama kulandana na mukanda ya nsiku to code pénal mpe nsiku ya ngundi na ina me tala kutanina bantu na bifu ba lenda sala, mutindu kuvuenza, mambu ya kuvuna, kubebisa lukumu ya bantu ya kaka,kubinga bantu na kukondwa zolasana, mpe kutinda bantu na mvita, nionso ina bau fwana kuzitisa yau.
Bimvuka ya politiques mpe candidats bau fwana kulandila na mutindu ya kufwana ntwadisilu ya mbote mutindu ba tulaka maboko sambu na bisalu ya kupona.
” Beto lenda zaba nani lenda sala campagne mpe inki mutindu yau lenda salama ? ”
* Nsiku ya kupona ke pesa inswa na konso muntu ke zola kunuanina kiti ya kimfumu to candidat mpe bimvuka nionso ya politique na kusala campagne na tangu me bongisama. Na ndonga makumi zole na ivua ya nsiku ya kupona, ke tuba ti, kuvukana ya bantu sambu na bisalu ya kupona fwana salama kulandana na ba nsiku ke twadisa ba lukutakanu ya bantu mingi. Bantu ke bongisa ba lukutakanu ina kele bankwa bimvuka ya politique mpe bayina kele na ba parti politique ve, to candidats indépendants.
Ba lukutakanu me tala campagnes électorales officielles fwana salama na kimpwanza nionso na insi ya mvimba, kansi bantu ke bongisa lukutakanu ina fwana kusonikila ba mfumu ya kitini ya ntoto ina, kilumbu mosi na ntwala ya kusala lukutakanu. Bau mosi bantu me bongisa lukutakanu ina, fwana tanina ti lukutakanu ina ya mambu me tala kupona kuluta mbote na kuzitisa ba nsiku. Na tangu ina,kutula bifukula,ba photo mpe bima ya nkaka me pesama inswa ya kusadila yau. Na tangu ya propagande électorale, kulandana na mutindu ke zodila yau Commission Electorale Indépendante, kansi bau lenda tula yau ata fioti ve na bisika polele ya ke lutwadisu ya mbula matadi.
SAMUEL KATSHAKrnOndes Courtes rnTél. : 0024399890978rnExt. : 6961rnE-mail : [email protected] [email protected] Kikongo de :rnMicheline TshwalarnJournaliste Equipe électoralernRadio Okapi/KinshasarnTel: 00243998186793rnExt.:6961
